تنها راه برای تایید تشخیص بیماری سلیاک انجام بیوپسی روده است. یک پاتولوژیست یا آسیب شناس به یافته های بیوپسی، نوع اصلاح شده مارش را اختصاص می دهد. اندیکاسیون نوع 3 نشانگر بیماری سلیاک است. با این حال، انواع 1 و 2 نیز ممکن است بیماری سلیاک را نشان دهند.
چرا بیوپسی روده؟
بیوپسی روده (دوازدهه) “استاندارد طلایی” برای تشخیص در نظر گرفته می شود زیرا نشان می دهد که، 1- به بیماری سلیاک مبتلا هستید یا، 2- علائم شما در رژیم غذایی بدون گلوتن به دلیل اثر دارونما بهبود یافته است (احساس می کنید بهتر است زیرا فکر می کنید باید این گونه باشد) یا 3- مشکل شما به خاطر اختلال گوارشی یا حساسیت متفاوتی است که به تغییر رژیم غذایی واکنش نشان می دهد.
اگر نتایج آنتی بادی یا آزمایش های غربالگری ژنتیکی مثبت باشد، پزشک ممکن است نمونه برداری آندوسکوپی از روده کوچک را پیشنهاد کند. آندوسکوپی روشی است که به پزشک اجازه می دهد ببیند در داخل دستگاه GI یا گوارش شما چه می گذرد. یک اسکوپ از طریق دهان و پایین مری، معده و روده کوچک وارد می شود و به پزشک یک دید واضح و گزینه ای برای نمونه برداری از بافت می دهد.
این کار معمولا یک روش سرپایی است. نمونه های حاصل از پوشش روده کوچک در زیر میکروسکوپ بررسی می شوند تا آسیب و التهاب ناشی از بیماری سلیاک بررسی گردد. توصیه می شود که پزشک حداقل 4 تا 6 نمونه را از قسمت دوم دوازدهه و بولب (پیاز) آن تهیه کند تا تشخیص دقیق حاصل شود.
بیوپسی روده چه چیزی را نشان می دهد؟
- تراکم لنفوسیت های داخل اپی تلیال (IELs)، که گلبول های سفید خون موجود در سیستم ایمنی بدن هستند. بیش از 25 IEL در هر 100 سلول اپی تلیال قابل توجه و معنی دار است. سلول های اپی تلیال روده شما را پوشانده و به عنوان سدی بین داخل و خارج بدن شما عمل می کنند.
- هیپرپلازی کریپت ها با کاهش نسبت پرزها / کریپت ها. کریپت ها شیارهایی بین پرزها هستند، که همان غده های کوچک انگشتی هستند که روده باریک را پوشانده و جذب مواد مغذی را تقویت می کنند. هیپرپلازی کریپت زمانی است که شیارها در مقایسه با پوشش طبیعی روده که دارای کریپت های کوتاه است، کشیده شده باشند.
- پرزهای آتروفیک. این حالت نوعی جمع شدن و صاف شدن پرزها در اثر تماس مداوم با گلوتن است.
- نفوذ سلول تک هسته ای در لامینا پروپریا. لامینا پروپریا یک لایه نازک از بافت پیوندی سست است که همراه با اپی تلیوم، مخاط را تشکیل می دهد و از ورود پاتوژن ها به بدن جلوگیری می کند.
- تغییرات اپی تلیال، از جمله ناهنجاری های ساختاری در سلول های اپی تلیال.
خود آندوسکوپی ممکن است scalloping و یا صاف شدن چین های دئودنوم، شکاف روی چین ها و الگوی موزاییکی مخاط چین ها را نشان دهد.
طبقه بندی اصلاح شده مارش برای یافته های هیستولوژیک (بافت شناسی) در بیماری سلیاک
سازمان جهانی گوارش به پاتولوژیست ها (پزشکان آسیب شناس) توصیه می کند که از یک طبقه بندی اصلاح شده مارش برای تفسیر استفاده کنند. دکتر Michael Marsh در سال 1992 سیستم طبقه بندی را برای توصیف مراحل آسیب روده باریک که در زیر میکروسکوپ دیده می شود معرفی کرد که به آن تغییرات بافتی نیز می گویند. در اصل انواع مارش از 0 تا 4 بود، و اندیکاسیون نوع 3 نشان دهنده بیماری سلیاک بود. از آن زمان به بعد، امکان سازگاری و تکرار پذیری بیش تری بین پاتولوژیست ها وجود دارد.
| طبقه بندی اصلاح شده مارش برای یافته های هیستولوژیک (بافت شناسی) در بیماری سلیاک | ||||
| پرزها | هیپرپلازی کریپت | IEL / 100
انتروسیت – دئودنوم* |
IEL / 100
انتروسیت – ژژنوم* |
نوع مارش |
| نرمال | نرمال | 30> | 40> | 0 |
| نرمال | نرمال | 30< | 40< | 1 |
| نرمال | افزایش یافته | 30< | 40< | 2 |
| آتروپی نسبی | افزایش یافته | 30< | 40< | 3a |
| آتروپی تقریبا کامل | افزایش یافته | 30< | 40< | 3b |
| آتروپی کامل | افزایش یافته | 30< | 40< | 3c |
* IEL / 100 انتروسیت – لنفوسیت های داخل اپی تلیال (IELS) در هر 100 انتروسیت (سلول های اپی تلیال در روده کوچک)
نوع 0: پوشش روده طبیعی است، بیماری سلیاک بسیار غیر محتمل است.
نوع 1: نفوذ IELS در پوشش روده دیده می شود – در بیمارانی که رژیم گلوتن ندارند (حاکی از آن است که حداقل مقدار گلوتن یا گلیادین (پروتئینی از دسته گلوتن) مصرف می شود)، بیماران مبتلا به درماتیت هرپتی فرم و اعضای خانواده بیماران سلیاک دیده می شود. هم چنین ممکن است نشان دهنده گاسترودئودنیت ناشی از هلیکوباکتر پیلوری، حساسیت بیش از حد به غذا، عفونت (ویروسی، انگلی، باکتریایی)، رشد بیش از حد باکتری ها، داروهای فارماکولوژیکال (به طور عمده NSAID ها)، کمبود پادتن آ یا نقص IgA، نقص ایمنی متغیر یا بیماری کرون باشد.
نوع 2: بسیار نادر است، که گاهی اوقات در درماتیت هرپتی فرم دیده می شود.
نوع 3: طیفی از تغییرات مشاهده شده در بیماری سلیاک علامت دار را نشان می دهد.
سیستم های ساده شده ممکن است تکرار پذیری بیش تری داشته باشند (Corazza ، Roberts ، Ensari)
- درجه A / نوع 1: افزایش لنفوسیت های داخل اپی تلیال اما عدم آتروفی پرز
- در بیمارانی که رژیم غذایی فاقد گلوتن دارند (که نشان می دهد حداقل مقدار گلوتن یا گلیادین بلعیده می شود)، بیماران مبتلا به درماتیت هرپتی فرم، اعضای خانواده بیماران سلیاک به شکل خاص وجود دارد، منتها ممکن است در عفونت نیز دیده شود.
- درجه B1 / نوع 2: پرزها هنوز وجود دارند اما کوتاه شده اند
- طیفی از تغییرات مشاهده شده در بیماری سلیاک علامت دار
- درجه B2 / نوع 3: آتروفی کامل پرزها
- طیفی از تغییرات مشاهده شده در بیماری سلیاک علامت دار
آندوسکوپی چه انتظاراتی را برآورده می کند؟
این روش کم تر از سی دقیقه طول می کشد و برای بزرگسالان از داروهای آرامبخش و بی حس کننده های موضعی استفاده می شود. کودکان معمولا تحت بیهوشی عمومی قرار می گیرند. در طی بیوپسی، متخصص گوارش یک لوله کوچک با دوربین را از طریق دهان بیمار وارد دستگاه گوارش و روده کوچک می کند.
سپس پزشک دوازدهه (ورودی روده کوچک) را بررسی می کند و به دلیل ماهیت “تکه تکه” بودن آتروفی پرز، نمونه های بافتی متعددی را می گیرد. سپس نمونه های بافت توسط پاتولوژیست در زیر میکروسکوپ مورد بررسی قرار می گیرند و به آن ها طبقه بندی مارش داده می شود.
از آنجا که پایانه عصبی در پوشش روده وجود ندارد، این روش دردناک نیست – اگر چه ممکن است برخی از بیماران گلو درد را تجربه کنند.
در بیمارانی که نمی شود یا نمی توانند آندوسکوپی را تحمل کنند، می توانند تحت آندوسکوپی با کپسول دوربین دار یا “قرص” قرار می گیرند، به گونه ای که کپسولی به اندازه یک قرص بزرگ ویتامین بلعیده می شود و هزاران عکس از روده کوچک می گیرد. با این حال، هیچ مدرک قطعی مبنی بر این که این روش می تواند جایگزین آندوسکوپی و بیوپسی سنتی شود، وجود ندارد.
برای افراد مبتلا به درماتیت هرپتی فرم (DH)
نمونه برداری از پوست برای تشخیص هم DH و هم بیماری سلیاک کافی است.
این بیوپسی شامل جمع آوری تکه های کوچکی از پوست در نزدیکی بثورات و آزمایش آن برای وجود آنتی بادی IgA است. برای تعیین تشخیص بیماری سلیاک در بیمار مبتلا به DH، انجام بیوپسی آندوسکوپی ضروری نیست. نمونه برداری از پوست کفایت می کند.
برای کودکان
برای کودکان با علائم و نشانه های سوء جذب، تیتر tTG-IgA بسیار بالا (10 برابر بالاتر از حد طبیعی) و EMA مثبت (آنتی اندومیزیال) در نمونه خون دوم، برخی از پزشکان توصیه می کنند از بیوپسی آندوسکوپی اجتناب کرده و مستقیما شروع به یک رژیم غذایی بدون گلوتن شود.
برخی دیگر ممکن است آزمایش ژنتیک را برای تایید بیش تر توصیه کنند. برای تایید تشخیص ممکن است از یک رژیم بدون گلوتن استفاده شود.
2 دیدگاه. همین الان خارج شوید
سلام،مرسی از سایت خوبتون،جناب دکتر من پسری 32ساله فقر آهن دارم،و به خاطر همین علایم آندوسکپی انجام دادم و هلیکو باکتر تایید شد،و همچنین در بیوپسی آتروفی پرزها تایید گردید ،ولی آزمایش خون سلیاک هم منفی شدند،میخاستم بپرسم من سلیاک دارم یا نه
سلام خواهش میکنم سوالم رو جواب بدید.
برای پسرم بخاطر اسهال به دکتر مراجعه کردیم توی ازمایش ۴ماهگیش حساسیت به گندم کلاس سه نشان داد.من رعایت کردم و گندم مصرف نمیکرد یا خییییلی کم.
توی اندوسکوپی دو سالگیش ازمایش از اثنی عشرش زد بیماری سلیاک نداره. ولی من میترسم چون رعایت غذایی بدون گلوتن داشته شاید نتیجه اشتباه بوده. اخه هر از گاهی علایمش برنیگرده.